Nowe okna cieszą inwestorów: świeżo zamontowanie i wyregulowane lekko działają, są łatwe w pielęgnacji i w obsłudze. Co zrobić, by przysłowiowa chwila trwała i okna długo wyglądały „jak nowe”? Po czym poznać, że dzieje się coś niedobrego i że czas pomóc naszym oknom? Co można poprawić samodzielnie, a co lepiej zlecić serwisantowi? Jak znaleźć dobrego fachowca? Wiosna i pierwsze cieplejsze dni to bardzo dobra pora na to, by przyjrzeć się oknom i przywrócić im ich witalność.

Zasada pierwsza: nie szkodzić.

Okna prawidłowo użytkowane oraz zadbane pozwalają zredukować problemy z nimi do minimum. Pielęgnacja i regulacja okien jest niezbędna. Bardzo duże, często trudno odwracalne w skutkach szkody, pojawiają się podczas prac remontowo-budowlanych czy wykończeniowych. Zabrudzenia farbą, tynkiem, zaprawą, pyłem nie należą do rzadkości, a najczęściej zabrudzeniu ulega akurat najmniej widoczna, górna część skrzydła. Tam osadza się najwięcej brudu. Należy więc zabezpieczyć na czas prac budowlanych całe okna, np. folią, i bezwzględnie nie dopuścić do powstania tego typu szkód.

W razie wystąpienia zabrudzeń należy niezwłocznie je usunąć: otworzyć okno i oczyścić je dokładnie na zewnątrz i wewnątrz, odkurzyć wszystkie elementy na ramie i na skrzydle, natomiast okucia przetrzeć szmatką zwilżoną olejem. W przeciwnym razie, oprócz utraty pięknego wyglądu, zanieczyszczenia z dodatkiem chemii budowlanej mogą powodować uszkodzenie uszczelek i okuć, a w konsekwencji zakłócać funkcjonowanie okna lub unieruchomić go. Zabrudzenia wiążą się bowiem ze smarem fabrycznym na okuciach i tworzą „pastę ścierną”, która przy każdym użyciu okna niszczy powłokę okucia lub stopniowo blokuje narożniki (tam, gdzie jest przekazanie napędu). W żadnym wypadku nie wolno myć okuć wodą ani malować okuć i uszczelek żadną farbą!

Zasada druga: regularnie pielęgnować.

Smarowanie okuć w oknach zgodnie z zaleceniami producentów ma działanie „prewencyjne” – umożliwia zachowanie pierwotnych właściwości okuć i pomaga oknom spełniać swoje funkcje. Do okiennego ABC należy zatem utrzymanie w czystości i regularne smarowanie (co najmniej raz w roku) wszystkich istotnych z punktu widzenia funkcjonowania elementów okucia na skrzydle i ościeżnicy: np. zawiasów, punktów ryglowania, rozwórki, blokady błędnego położenia klamki. Co to daje? Zapewnia lekkie działanie okna i ochronę okucia przed przedwczesnym zużyciem. Ponadto należy regularnie sprawdzać stabilność połączeń śrubowych i niezwłocznie dokręcać poluzowane lub wymienić pęknięte wkręty. Należy przy tym pamiętać o stosowaniu wyłącznie smaru lub oleju maszynowego bez zawartości żywic i kwasów.

Najlepszym środkiem do smarowania okuć jest olej silikonowy o lepkości 100 lub – jako zamiennik, ale o słabszych właściwościach – olej wazelinowy rafinowany, o tej samej lepkości. Oba te oleje nie zawierają żadnych zagęstników, także żywic, które często występują w tej roli i dyskwalifikują wiele środków smarujących. Do czyszczenia okuć w oknach i drzwiach stosujemy środki o neutralnym ph, nie rysujące powierzchni okuć. Miejsca odpowiedzialne za funkcjonowanie okna należy regularnie smarować środkami bez zawartości żywic i kwasów Jak pielęgnować uszczelki? Na czyste, suche uszczelki należy nanieść silikon w aerozolu (np. taki jak do uszczelek samochodowych), okno zostawić otwarte na 15-20 minut po czym zamknąć. Zabieg ten pomaga zachować sprężystość i właściwości uszczelek. Natomiast „wypracowane” uszczelki, które straciły swoje właściwości, można wymienić i przywrócić szczelność okna.

Istotne elementy okuć do czyszczenia i smarowania

Kiedy wezwać fachowy serwis okien?

Wybita czy popękana szyba, zniekształcony profil bądź niedomykające się skrzydło nie budzą wątpliwości, że okno potrzebuje fachowej pomocy.Jakie inne objawy powinny nas zaniepokoić?

opadnięte skrzydło, gdy powstaje szczelina na górze okna między skrzydłem i ościeżnicą
przewiewy czyli nieszczelności w różnych miejscach okna, najczęściej po stronie zawiasów, powstałe z różnych przyczyn,
gdy trudno obraca się klamka, nie dochodzi do pozycji „pionowo w dół”,
gdy skrzydło ociera o ościeżnicę i nie pasuje do ramy – trzeba je dociskać, żeby zamknąć
uszkodzone, przerwane lub pęknięte elementy: uszczelka, okucie

Takie oznaki użytkowania mogą pojawić się nawet w trakcie prawidłowej eksploatacji okien. Sprawne i fachowe usunięcie wczesnych objawów starzenia się okna może zapobiec wymianie całej jednostki. Ponadto, dla własnego bezpieczeństwa, po ewentualnym włamaniu przez okno, zaleca się wykonanie jego przeglądu. Jeśli okno jest objęte gwarancją producenta, w żadnym wypadku nie należy podejmować się naprawy samodzielnie, lecz wezwać autoryzowany, profesjonalny serwis. W przeciwnym razie grozi nam utrata gwarancji. Okna nie objęte gwarancją również należy regularnie pielęgnować, a w razie wystąpienia usterek – naprawić. W tym wypadku również lepiej skorzystać z pomocy fachowego serwisu, ale można też próbować naprawić okno samodzielnie. Producenci okuć nie zalecają jednak podejmowania samodzielnej regulacji okien.

Jak temu zaradzić? Ocieranie skrzydła o ramę, głównie czopa o zaczep.

Przy tego typu objawach należy zacząć od sprawdzenia przekątnych skrzydła oraz ramy. Jeśli przekątne są nierówne, należy niestety przeszklić ponownie skrzydło. Po drugie należy sprawdzić tzw. luz okuciowy, czyli wolną przestrzeń między skrzydłem i ościeżnicą w stanie zamkniętym okna. Powinien wynosić 12-13 mm. Jeśli jest inny, można próbować wyregulować okno: staramy się ustawić skrzydło tak, by luz na każdym boku był identyczny. Regulacja na rozwórce (u góry skrzydła) powinna doprowadzić do równoległego ustawienia skrzydła i ramy, a na zawiasie dolnym ustawić okno w pionie lub w poziomie, w zależności od potrzeb.

Wysprzęglanie skrzydła okna rozwierno-uchylnego w trakcie otwierania

W takim oknie nie zamocowana została blokada błędnego położenia klamki, która jest wyposażeniem dodatkowym, i można ją zamontować nawet na gotowym oknie. Przyczyną może być także odgięta lub uszkodzona rozwórka, którą należy wymienić. Jeśli żaden z opisanych przypadków nie występuje, można podnieść opuszczone skrzydło poprzez regulację zawiasu dolnego.

Zbyt ciężki obrót klamki

Jeśli po jakimś czasie użytkowania klamka okienna zaczyna się ciężko obracać, może to oznaczać, że okucia były zbyt długo nie były smarowane i że wymagają ogólnej konserwacji.

Zniszczony orzech zasuwnicy

Brak systematycznej regulacji i zbyt ciężka praca okucia mogą prowadzić do zniszczenia orzecha zasuwnicy. W takim oknie klamka obraca się, ale okno się nie otwiera. Wówczas trzeba wymienić zasuwnicę na nową. Co zrobić, by nie dopuścić do zniszczenia orzecha? Regularnie regulować i konserwować okno, by okucia pracowały lekko i klamka obracała się bez dużego oporu. Podobne skutki wywołuje zbyt krótki trzpień klamki. Należy wymienić go na dłuższy.

Nieszczelność

Utrata sprężystości przez uszczelki wskutek ich starzenia się powoduje nieszczelności w oknie. Uszczelkę trzeba wówczas wymienić na nową, ale zanim to zrobimy, można spróbować też docisnąć skrzydło do ościeżnicy przez obrót rolek.

Kto za to zapłaci?

Za naprawę okien objętych gwarancją odpowiada producent okna, do którego należy zwrócić się z prośbą o usunięcie usterek czy wymianę uszkodzonych elementów. Okres gwarancji zależy od producenta. Minimalny – ustawowy – wynosi 1 rok, zwykle ten udzielany przez producenta jest jednak dłuższy i wynosi nawet 10 lat. Warto podkreślić, że warunkiem utrzymania gwarancji oraz dochodzenia roszczeń gwarancyjnych jest spełnienie warunków stawianych przez producentów. Takim warunkiem jest np. w przypadku okuć coroczne serwisowanie ich przez wyspecjalizowaną firmę.

Właściciele i pracownicy firm serwisowych podkreślają zgodnie, że największym problemem, z jakim muszą zmierzyć się w codziennej pracy jest brak świadomości ich klientów, że o okna/okucia należy dbać. Z różnych powodów informacja ta nie dociera do klientów i są oni przekonani, że po wymianie okien na nowe – mogą o nich zapomnieć. Po upływie gwarancji za naprawę okien i serwis zapłaci ich właściciel. W tej działalności trudno o uniwersalne rozwiązania, każdy przypadek jest inny: wymiar okna, typ okucia, wyposażenie, komponenty. Po naprawie i wymianie elementów okna firma serwisowa może niekiedy udzielić na nie dalszej gwarancji.

Listę rekomendowanych firm, zajmujących się serwisem okien, znajdą Państwo tutaj.

Pielęgnacja i regulacja okien czyli serwis okien